НϴКИСТЕГИ «ЭЙФЕЛЬ»

   

Мәнзил: Нөкис қаласы, Максим Горький көшеси

                                             

  

Динора БЕГДУЛЛАЕВА

ENG KO'P FOYDALANILADIGAN IJTIMOIY TARMOQ QAYSI?

Dunyo bo'ylab keng tarqalgan va eng ko'p foydalaniladigan ijtimoiy tarmoq qaysi? Mutahassislar tomonidan 2018-yil uchun statistika ma'lumotlari e'lon qilindi.

Agar Facebook ijtimoiy tarmog'i butun bir davlat bo'lganida Xitoydan ham katta bo'lar edi. 

Facebook dastlab 1 milliard foydalanuvchini qamragan bo'lsa, hozirda bu ko'rsatkich 2.2 milliardni tashkil etadi.                                             

                                                           
Ma'lumotlarga qaraganda mazkur tarmoqdan keyingi o'rinlarni esa You Tube(2)   
              

va Whats App(3) ijtimoiy tarmoqlari band etmoqda.

Dinora BEGDULLAEVA

ТОП-10. ЕӉ КϴП ОҚЫЛЫП АТЫРҒАН КИТАПЛАР

           Қандай китаплар қайта-қайта оқылады? Бүгинги күнде еӊ көп оқылып атырған китаплар қайсы?

        Бул сораўларға жуўап алыў мақсетинде пайтахтымыздағы мәлимлеме ресурс орайлары хәм китап дүканларына саяхат еттик.

     Топлаған мағлыўматларымызға ҳәм социал тармақларда өткерген сораўнамаларға сүйене отырып, он мәртелеп оқылатуғын он китаптыӊ дизимин дүзип шықтық:

•  Ибрайым Юсупов «Таӊламалы шығармалары»;

•  Кеӊесбай Каримов «Ағабий»;

•  Муратбай Нызанов «Таӊламалы шығармалары»;

•  Саид Аҳмад «Уфқ»;

•  ϴткир Ҳашимов «Дафтар ҳошиясидаги битиклар»;

•  Шыӊғыс Айтматов «Жамила»;

•  Лев Толстой «Урыс хәм тынышлық»;

•  Александр Дюма «Граф Монте-Кристо»;

•  Эрнест Ҳемингуей «Чол ва денгиз»;

•  Рашод Нури Гунтекин «Чолиқуши».

Динора БЕГДУЛЛАЕВА

SHORT JOKE

Laughing is best medicine.

But if you are laughing for no reason, you need medicine.

***

Еӊ жақсы дәри бул – күлки. 

Бирақ себепсиз күлгениӊде кереги бул хақыйқый дәри.

HOW IMPORTANT THEY ARE FOR ME?

Do you know these signs?

These are great signs of my activity in literature and journalism. They make known who I am and what I am working.

"Jetkinshek"... It is my childhood. It is beginning of my literary life. It is important for me 100%.

Blog... It is my first pace in journalism. It is my diary. It is important 100%.
What about the third?

Book... It is not a sign. It has no name. It is just my life. It is endless percent important for me.
Have you known about these signs? They are great signs of my life...

...We are closest friends.

Dinora BEGDULLAEVA

МЕНИНГ ПРЕЗИДЕНТИМ

«Ким ўзини бахтлиман, деб айта олади? Оиласи бахтли одам. Шундай экан, мен нафақат оилам, халқим бахтли бўлса ўзимни бахтли деб биламан».

Ойнаи жаҳон орқали «Жаноб Президент» фильмини томоша қилар эканмиз, қалбимизда қувонч ва фахр туйғулари куртак ёза бошлайди. Юртбошимизнинг халқ орасига сингиб кетиб, одамлар билан мулоқот қилиши, ватанимиз равнақи йўлида қилаётган саъй-ҳаракатлари, ислоҳотларининг амалий намоёндаси экранда акс этиб, юқоридаги сўзлар янграр экан, «Бу – менинг Президентим» дея жаҳонга жар солгинг келади.

Мана шундай Отаси бор халқнинг фарзанди эканлигимиздан кўзимизга намлик қалқиб, қувонч ила ёшланар экан, қалбимиз яна ва яна фахрга тўлаверади.

#shavkat_mirziyoyev

MY PRESIDENT

“Who is happy? People whose family is happy. Therefore I am happy not only for my family, also my nation”.

When we watch the film of “Mister President”, our hearts will fill with pride. You want to announce that “This is my President” to the whole world by the reflection of meeting with people, reforms on a way of development of our country by our President, especially the words above.

If our eyes water from happiness by we are children of the country that there is such the father, our hearts fill with pride again and again.

#shavkat_mirziyoev

INTERESTING FACTS (what about?)

1. Football is the biggest sport in the world today and the Fédération Internationale de Football Association (FIFA) World Cup is the most watched sports tournament world over.
2. Football is the only ball game in the world where you can’t maneuver the ball with your hands.
3. The football industry makes more money than any other sport played in the world.
4. According to a report by Forbes, football clubs are the most valuable sports franchises in the world. FC Barcelona, Manchester and Real Madrid are often at the top.
5. Apart from the US where the game is called ‘soccer, everywhere else in the world, it’s called football.
6. The word football does not mean playing with the feet, it means the game is played on the feet and not on horseback.
7. Football fans are very serious about their favourite sport. It’s been reported that a French fan once shot another fan who supported the rival team twice: One shot for each goal made by the rival team.
8. It’s not known when Football actually started, but it’s believed to have started some 3,000 years ago in China where the balls were produced by sewing clothes together and filling them with rubble. In the Middle Ages, Europe made its balls from inflated pig bladders.
9. Modern day footballs are made with a number of synthetic leather layers and its bladders are made with buty or latex.
10. Modern day football was founded in 1863 by the British who formulated the rules.
11. FIFA was formed on May 21, 1904 with the goal to govern association football internationally.
12. After the Olympics did not permit professional footballers to participate in the games, FIFA established the World Cup. The first World Cup was held in 1930 in Uraguay; 13 teams competed and Uruguay won.
13. The decision to hold the first ever World Cup in Uruguay did not go down very well with Europe. This resulted in European countries like Sweden, Austria, Holland, Switzerland, Spain, Hungary, Italy and Germany boycotting the tournament. Only Yugoslavia, Romania, Belgium and France played that year.
14. Till date, there are only seven countries that have won the World Cup. These teams are Spain, Argentina, Italy, Germany, Uruguay, England and Argentina.
15. The World Cup is held every four years since it was started in 1930, except for the 12-year break during World War II and after it.
16. Brazil is the only country in the World Cup that has won more finals that anyone else.

(gathered from the Internet)

Amazing football fact that will blow your mind (about Ronaldinho)

Football – ‘The Beautiful Game’ is a phrase that is known and used by millions of fans around the world. But who gave the world’s favourite sport such a fitting name? Well, that is something that not many of us know.The man who is said to have called football ‘The Beautiful Game’ for the first time is a Brazilian footballer who goes by the name Edson Arantes do Nascimento, also known as Pelé.Pelé named his autobiography My Life and the Beautiful Game and the book's dedication reads: "I dedicate this book to all the people who have made this great game the Beautiful Game."There are plenty of such stories and facts about the game and its players that we love, live for and worship. Over the years, we have heard or read about many of them, but the history of football is so vast, that there will still be plenty left to know even for the most knowledgeable fans. 

Ronaldo played in the 1996 summer Olympics with Ronaldinho written on his back

L to R: Ronaldo’s kit at 1996 Olympics, Ronaldo Nazario, Ronaldo Guiaro, Ronaldo Rodrigues & Ronaldo Moreira or Ronaldinho

Ronaldo Luiz Nazario de Lima was part of the Brazil squad that won the World Cup in 1994 at the age of 17. But he came to be known as Ronaldinho (which means ‘Little Ronaldo’ in Portuguese) because Ronaldo Rodrigues de Jesus, his older teammate, was also called Ronaldo and was nicknamed Ronaldao (which tranlsates to ‘Big Ronaldo’).

In the 1996 Olympics, where Brazil won the bronze medal, Ronaldo played with the name Ronaldinho on his shirt since Ronaldo Guiaro, who was two years senior to him, was one of his teammates.

Three years later another Brazilian player with the name Ronaldo (full name: Ronaldo de Assis Moreira) joined the Brazilian national team, but by then, Ronaldo Nazario was the only other person with the same name in the squad. Therefore, Ronaldo Moreira was called Ronaldinho Gaucho and even today the whole world fondly calls him by the name Ronaldinho. 

КИР ТЫРНАҚТЫҢ АСТЫНДА ЕМЕС, АЛ...

 

(Бул мақалада тек "айырым"лар сынға алынды)

Бир иллет бар "пара" деген,

Береди екен, алады екен.

Харам қоллар қалтырамай

Қалтасына салады екен.

Ибрайым Юсупов

"Оқыўды питирип қайсы жоқары оқыў орнына тапсырасыз?", деп сораў бергенде "Журналистикаға", деген жуўапты айтқан жасларға бир жағынан қуўансаң, екиншиден жаның ашыйды-аў... Және айырымлар усы жуўаптан кейин төмендегише өз пикирлерин қосып қояды:

-Журналистикаға кириўиң ушын тек билимиң емес, ал анна "тақырбастың сүўрети бар қағаз"әм керек боладығой.

-Творческийи (дөретиўшилик баян) "пәлен мың доллар" болыпты.

-Сонша пулың барма?, деседи.

Тәбийий хал, журналистика қәнийгелигин еоқыўға кириў ушын тест имтиханлары қатарында дөретиўшилик баян жумысы да орын алған.

 Бирақ усы дөретиўшилик баян жумысының болыўы коррупция жағдайларының болыўына алып келетуғыны да сыр емес. Дурыс, болажақ журналистлер өзлериниң дөретиўшилик қәбилетин де сыннан өткериўи керек.         

                         

Тилекке қарсы, кириў имтиханларында усы сынақтың барлығы көплеп наразылықларды келтирип шығармақта. Яғный, "айырым" ата-аналар перзентин оқытыўдың орнына қалтасына сыймай атырған пулларын қыңғыр-қыйсық жолларға сарыпламақта.

Халқымыз сондай көниўшең халық па? Усы күнге шекем тек бир шетте турып, гүзетиўши болдық па? Бундай ис-хәрекет барып турған ашкөзлик хәм адамгершиликсизлик емес пе? Биз не ушын өз перзентлеримиздиң ертенги күнине, журналистикамыздың келешегине балта урып атырмыз? Бундай сораўлар сан-санақсыз...

Журналистикамыздың айдын келешегин өзимиз тас-түнекке айландырмақтамыз. "Журналистикада оқыйман", деп қолына қәлем алып көрмеген қәнийге ертең қалай баспасөзде жумыс ислейди, яки еки-үш сөзди қурастыра алмай тилин шайнап турған жас журналист телевидениемизден қалайынша өз орнын табады? Және "пара" бере ме?

Өзбекстан жаслар аўқамы ҚР Кеңеси жанында дүзилген "Жас репортёрлар" клубында журналистикамыздың ертенги күнин беккем қурыўшы жаслар жетилиспекте. 

                                         

Олар журналистикаға сиңисип, барлық нәрсени әмелиятта ислемекте. Ал, студентлер ше? Олар теориясын өтип, реферат тапсырып жүреди. "мб" түспеўи ушын университет босағасынан атлайды. Мейли, дем алысқа шығып, әмелият өтип баслайды. Бирақ сол әмелиятын да қатырып ислеп атырған тек биреў, я екеў. Газета редакцияларына әмелиятқа түскен "айырым журналистлер"ге гүўа болмақтамыз. Газета редакторларының өзлери де оларға хайран қалысып, жаға усламақта. Туўрысы. Буларға дәлил келтирип өтиў де шәрт емес, менимше. Күнделикли турмысымызда да бул жағдайға дус келемиз. "Бир адамның кесири жети журтқа...", яки "Бир қумалақ бир қазан майды ширитеди", дегениндей, мине усы "айырым"лардың кесиринен пүткил журналистикамызға көплеп орынсыз гәплер жаўылмақта.

Ал? Жоқарыдағы гәплер қаншелли дәрежеде хақыйқатлыққа жақын? Булар тек теңизден тамшы. Бул мәселени ким, қалай шешеди, яки әдиллик байрағының қашан желбиреўи бизге қаранғы.

Және бир айтып өтетуғын нәрсе-ең әхмийетлиси, буны усыныс десе де болады, кириў имтиханларында "журналист боламан", деген хәр бир жас әмелий имтиханнан өтсе, өзлериниң дөретиўшилик қәбилетин ашық-айдын көрсетип, ерискен жетискенликлери менен журналистикаға мүнасип кадр екенлигин көрсетип қойса мақсетке муўапық болар еди. Сондай-ак хәзирде өнлайн тестлер өткерилиўи режеге киритилген. Усы тийкарда дөретиўшилик баян жумысының да онлайн тәризде тапсырылыўы имтиханлардын ашық-айдын, әдил түрде өткерилиўин тәмийнлер еди.

Улыўма алғанда журналистика тараўындағы биз бенен сиз билген хәм дәстүрий түс алған бул машқала тырнақтың астында емес, ал үстинде "аттан анық" ғана көринип турыпты.

Дәме Султан

ЗАМИН САБАҚЛАРЫ

                                           

Бул арналар океаннан суў ишер

Дәстүрий Замин семинарында республикамыздың бәрше ўәлаятларынан ҳәм Қарақалпақстан Республикасынан 80 нен аслам дөретиўши жаслар жәм болды. Поэзия, проза, драматургия, публицистика, әдебий сын, көркем аўдарма ҳәм балалар әдебияты жөнелислеринде қәлем тербетип атырған жасла ушын бул семинар дөретиўшилик жолында үлкен мектеп ўазыйпасын атқарыўы сөзсиз.

                                 

Усмон Азим, Анвар Обиджон, Кеңесбай Каримов, Сирожиддин Саййид, Махмуд Тоир, Ахмаджон Мелибоев, Энахон Сиддиқова, Фарида Афруз, Эшқобул Шукур, Назар Эшонқул, Эркин Хушвақтов сыяқлы танықлы дөретиўшилер орталығы әдебий сәўбетлер, мушайыра кешелери менен және де пайызлы өтти. Өз билгенлерин аямастан үйреткен устазлар қатнасқан ҳәм болажақ уллы дөретиўшилер ушын бир өмирлик умытылмас демлерге айланған Замин семинарынан айырым көринислерди Сиз, оқыўшыларға инам етемиз.

Ашурали Жураевтың аяқ кийими

Балалар әдебияты бойынша сабақ өтилип атырған кеңесте балалық дүнясының шадлықларға толы мәўритлерин хатқа салыўшы жаслар балалық орталығына бирлести.

Ашурали Жураев бир майдан тәнеписке шығар екен, сыпа шетинде турған аяқ кийимине қарап, деди:

-Қараңлар, бир-биринен сулыў туфлилер арасында ҳәтте аяқ кийимим де қартайып қалғанымызды "сатып қойып атыр".

Усы ўақытта шайыр Анвар Обиджон:

-Қәнекей, сизлерге тапсырма .Ким усы ҳаққында қосық жазса, "бес" баҳасын қояман, деп қалды.

Арадан көп өтпей, жиззахлы Зухра Йулчиева тапсырманы жоқары дәрежеде орынлады. Ол төмендегише жазған еди:

"Устоз деди: -Мунғайиб

Турар қаранг бошмоғим.

Эскиришига сабаб

Ҳар манзилга шошмоғим.

-Йўқ, йўқ, устоз янгидан

Бизга эски ҳол афзал.

Ҳар манзилнинг ҳикматин

Кўрган-да бу пойабзал.

Истагим шу даврада

Бошгинамга эс кирса.

Қани бизнинг бошмоқ ҳам

Сизникидай эскирса...

Өзине тән өзгешелик ҳәм юморға бай қатарлар устазлардың алғысына еристи. Анвар Обиджон устаз да ўәдесинде турып шайыра қызға "бес" қойды.

Луқмон Борихонди "оятқан" пикир

Дөретиўшилигиң ҳаққында жыллы пикир еситиў жағымлы, әлбетте. Негизи бул бәрше дөретиўши қәлб ушын бирдей қәсийет. Ғафур Ғулам, Миртемир, Саид Ахмад ҳаққындағы ҳәзиллердиң жаратылыўы тосыннан емес. Бул ҳақыйқатты жазыўшы Луқмон Борихан дәлийлледи. Азамат шыршалар астында, сылдырлаған сай бойында заманагөй өзбек прозасы машқалалары, соңғы жылларда жаратылған гүрриң ҳәм повестлер сын астына алынбақта. Ара- тура жәҳан әдебиятынан Стендаль, Достоевский, Булгаков киби "нәзик" темаларға да бойласып қоямыз. Тек Луқман аға ойшаңлық пенен сәўбетке қосылмайды. "Бул пикирге не дейсиз, устаз", десек "аўа" яки "яқ", деп отырады. Бир ўақытта жас прозашылардан бири:

-Луқман Бориханның усылы мени ҳайран қалдырады. Түрли идея, түрли темаға бағышланған дөретпелеринде де қахраманлардан пайдалана алған. "Жәзийрамадағы адамлар" ҳәм "Шөлден келген тәшўиш" дөретпелерин алайық. Тап автор алдында персонажлар галереясы турғандай. Сюжет ағымына қарап ол яки бунысынан пайдаланып кете береди. Тән алыў керек, миллий әдебиятымызда булл уқсасы жоқ усыл, - деди.

Луқман ағаның көзлери бирден шақнап кетти.

-Е-е-е жаса, балам. Бул жерде үлкен дөретпелерди түсинетуғын жаслар да бар екен ғой. Бул жаққа өтиң, жақсылап сөйлесип аламыз...

Орталықта күлги көтерилди. Негизинде, дөретиўши жаңа дөретпениң қыял дәрьясында жүзип жүргенбе, булл гәп оны оятып жиберди. Соң және әдебият ҳаққындағы сәўбет даўам етти...

Алғыс

Прозашылар арасында отырар екенбиз, бир қанша шығармаларға берилген алғыслардың гүўасы болдық. Жас дөретиўшилердиң шығармалары менен танысыў нәўбети келер екен, бир ўақытта әдебий орталықта қарақалпақ әдебиятының самалы ести. Өз дөретпелерин қарақалпақ әдебий тилинде оқып жаңлатқан Хожелиши жас жазыўшы Гүлжайна Пахратдиноваға алғыслар жаўылды.

-Хәзирдиң өзинде қарақалпақтың кең жазықлық даладарында жүргендей, қара үйине киргендей болдым. Неше әсирлик тәрийхын оқығандай сездим өзимди, бәрекелла қызым, - деп марапатлады жазыўшы Исажан Султан Гүлжайнаның  шығармаларына баха бере отырып.

Бул бай теректиң мийўелери көп...

Бундай орталықлардың ең қызғын пәллеси мушайыраларда болады. Әлем қуяшты өз қушағына алып, қараңғылық шөгер екен, биз мушайыра бағына қарай жол аламыз. Жаслар устаз шайырлардан тартып өз дөретиўшилигиниң мийўелеринен бир-бирине үлесер екен, булл қосықлы сәўбет қызғын түс алып, ҳәттеки нәўбетке талас та болды. Бир ўақытта Төрткүлден келген жас шайыра Лачин Авезова ортаны бәнт етти. Сап түркмен тилинде қосық оқып, ҳәммени таң қалдырды. 

Ҳақыйқатында да, булл үлкеде Алишер Наўайы, Бердақ, Мақтымқулылар жасап дөретиўшилик еткен. Олардың жолын басып әсирлер бойы шайыр ҳәм жазыўшылар қәлем тербетип келмекте. Дәстүрий Замин семинары усындай уллы инсанлардың изин басыўшы талант ийелерин дөретти ҳәм буннан кейин де усылай болажақ.

Орифжон ОДИЛОВ

Динора БЕГДУЛЛАЕВА

(Замин-Самарқанд-Нөкис)